Al ruim een week hangt er buiten een heerlijke geur: de linde bloeit! Hoewel je de bloei kunt zien aankomen – in het frisgroene gebladerte verschijnen steeds meer elegante geelgroene bloemtrosjes – word ik elk jaar weer verrast door die vriendelijke geur. Als ik door de stad fiets, gepreoccupeerd door dringende zaken als werk, boodschappen en verkeer, treft mij plotseling een subtiel parfum dat zegt ‘ontspan’, ‘laat maar los’, ‘kom thuis’.
Na die eerste onverwachte Duft ruik ik het vaker. Sommige straten blijken opeens vol met ruisende lindenbomen te staan. De straat is veranderd in een bad waar de lindengeur om je heen golft. Een geur die niet bedwelmend is of opdringerig, maar eerder koesterend. Het lindenbad duurt ongeveer twee weken en dan is het weer voorbij. Dan moeten we weer een jaar wachten op deze subtiele wenk om te ontspannen.
Van oudsher is de linde een boom waarin goede geesten wonen. In vroeger tijden werd onder de linde (Latijnse naam: Tilia) recht gesproken, sub Tilia was het oordeel afgewogen en mild. Voor het huis plantte men vaak een lindenboom; de goede geesten beschermden het huis. Zo werd ‘thuis’ de plaats waar de lindenboom voor de deur staat. In de Middeleeuwen was het lindenblad het symbool van de vrije grondbezitter en van de pelgrims.
Die associatie met ‘thuis’ vind je heel sterk in de Duitse romantiek. Schuberts bekende lied ‘Der Lindenbaum’ uit 1827 gaat over het verlangen naar thuis, naar de linde. De zanger is ver weg van huis, maar in zijn droom hoort hij de linde ruisen: ‘Komm her zu mir, Geselle/Hier find’st du deine Ruh’.
En honderd jaar later zingt Zarah Leander in de film Heimat (1938):
‘…
Drei Palmen stehen am Meere,
die Fremde ist so leer,
drei Küsse geb’ ich dem Winde,
der trägt sie wohl über’s Meer.Da steht in einem Garten,
ein grüner Lindenbaum,
ich küsse seine Rinde,
bei Nacht in meinem Traum.’
Ook bij Gustav Mahler komt de linde voor als symbool van een plek waar je kunt rusten, waar je gekoesterd wordt. Hij speelt met de dubbelzinnigheid van het woord ‘linde’ dat in het Duits ook ‘zacht’ betekent. In het lied ‘Ich atmet’ einen linden Duft’ (1901) zingt de sopraan: ‘Ich atme leis/Im Duft der Linde/Der Liebe linden Duft’ (‘Ik adem licht/In de geur van de linde/De zachte geur van de liefde.’)
Ontspan. Laat maar los. En ga mee met de Frisse-Blik-Wandeling die ik op vrijdag 22 juni houd op Landgoed Clingendael. We wandelen onder de linden en luisteren naar de muziek van Schubert, Mahler en Zarah Leander. Van mineur naar majeur.
No comment yet, add your voice below!