In de twee maanden dat de Braziliaanse beelden op het Lange Voorhout staan heb ik inmiddels twaalf rondleidingen gedaan. Met veel plezier en enthousiasme vertel ik over de kunstwerken en over de achtergrond van de kunstenaars. Vaak laat ik op mijn tablet ook ander werk van dezelfde kunstenaar zien waardoor mensen het beeld in een breder kader kunnen plaatsen en (nog) beter kunnen ‘zien’.
Door de rondleidingen en het commentaar dat mensen geven ontdek ik zelf ook steeds meer aspecten van de kunstwerken. De vragen, de onverwachte associaties en het enthousiasme van de mensen die ik rondleid verrijken de ervaring van de kunstwerken, ook bij mij.
Bij één kunstwerk heeft dat onlangs tot een bijzonder inzicht geleid. Het is het “verkorte basketbalveld” van Marcius Galan. Wat we zien is een betonnen vloer waarop twee baskets staan. De vloer heeft de markeringen van het speelveld van basketbal. Het veld is echter in elkaar gedrukt; het heeft nog wel de standaardbreedte van vijftien meter, maar de lengte van dertig meter is teruggebracht tot vijf meter. De ringen van de baskets haken in elkaar in de lucht en de markering van de cirkels op de speelvloer is versmald tot langgerekte, dunne ovalen.
Lange tijd vond ik dit een de moeilijkste kunstwerken om inspiratie in te vinden voor een mooi verhaal tijdens de rondleiding. Ik kon eigenlijk alleen maar beschrijven wat iedereen al zag. Lengte en breedte zijn omgedraaid, zei ik er nog bij. Het werk heet ‘Empate’ en dat betekent gelijkspel. “Ja, nul-nul dan”, zei ooit iemand uit het publiek, “want je kunt helemaal niet spelen.” De perspectivisch vertekende lijnen op het grijze betonnen vlak vormen nog wel een prikkelende esthetische ervaring, maar dat was in mijn ogen ongeveer het enige dat er aan dit kunstwerk te beleven viel.
Tótdat vorige week iemand uit het publiek vroeg wat die gaten in het beton toch betekenden. Ik dacht altijd dat het gaten waren voor de afwatering, maar toen we er nog eens goed naar keken, kwamen we tot de conclusie dat het waarschijnlijk de gaten zijn waarin je een volleybalnet zou kunnen plaatsen of twee handbal- of zaalvoetvaldoelen. Je kunt dit vertekende basketbalveld dus omtoveren in een volleybalveld of een handbal-/zaalvoetbalveld waarop je net zo min kunt spelen als op het basketbalveld. Het zal dus weer een gelijkspel van nul-nul worden.
Die spanning van de onmogelijkheid van spelen wordt fysiek voelbaar als je tussen de twee gaten gaat staan waarin de doelpalen van het handbalgoal kunnen worden geplaatst. Over een afstand die bijna net zo groot is als je doel breed, kijk je in de ogen van de keeper van de tegenpartij. Een potje handballen zit er dus niet in. Plotseling werd deze installatie van Galan voor mij meer dan een gimmick. Het is een artistiek statement over een vertekende werkelijkheid.
Dit statement past helemaal in Galans omschrijving van beleza (schoonheid): ‘Beleza gaat voor mij meer over een gemoedstoestand dan over een beeld of iets dat geassocieerd wordt met een vorm van visuele schoonheid: ontspanning, kalmte, vredigheid, een koele bries, muziek, João Gilberto…’
Dus niet even lekker een paar punten scoren in deze Empate, maar zittend met je rug tegen de paal van de basket, met je ogen dicht wegdromen bij het zoete gemurmel van de grootmeester van de Bossanova: João Gilberto.
Afbeeldingen: EMPATE, Marcius Galan, 2016
No comment yet, add your voice below!