‘Yo no busco, yo encuentro.’ ‘Ik zoek niet, ik vind.’ Dit zijn de woorden van Picasso. Hij bedoelde ermee dat hij in zijn artistieke proces niet op zoek ging naar een bepaald beeld. Nee, hij kwam de beelden tegen (yo encuentro = ik ontmoet) in de vormen die hij om zich heen zag.
‘Je kunt al iets zien in een boomwortel, een barst in de muur, een afbrokkelende steen, een kiezel’ aldus Picasso. ‘De mens is ooit op het idee gekomen om zijn eigen beelden te vormen, omdat hij ze overal om zich heen ontdekte, al bijna gevormd, onder handbereik. Hij zag ze in een bot, in het onregelmatige oppervlak van de wand van een grot, in een stuk hout… De ene vorm draagt de suggestie van een vrouw in zich, de andere van een bizon, weer een andere de kop van een demon.’
Vrouw, stier, demon; favoriete thema’s van Picasso. Hij vond ze in de kruiken en vazen die hij aantrof in het keramiekatelier Madoura. Hij liet het aardewerk een metamorfose ondergaan van gebruiksvoorwerp tot kunst. Tegelijk blijft bij Picasso altijd de oorspronkelijke vorm zichtbaar. Je ziet in de vrouwenfiguur of de vogel nog altijd de vaas of de onderdelen van de kruik, het uitgangspunt voor het kunstwerk.
Maar niet alleen kant-en-klaar aardewerk was een bron van inspiratie voor Picasso. Ook objets trouvés, gevonden voorwerpen, liet hij een metamorfose ondergaan. Hij voegde een fietsstuur en fietszadel samen en voilà: een stier. Hij struinde afvalhopen af, pikte er een gebroken baksteen uit en maakte er een wonderlijk samengesteld vrouwenhoofd van; je loopt eromheen en je ziet achtereenvolgens een profiel, een vertekend vooraanzicht en weer een profiel.
Van een kapotte mand, een palmblad, twee gebroken melkkruiken en een weggeworpen ijzeren pijp maakte hij zijn beroemde Geit, een eerbetoon aan huisgeit Esmeralda. Een geit die alle andere geiten overbodig maakt, zou je kunnen zeggen, want Picasso heeft met dit beeld het wezen van de geit tot in de kern getroffen. Het is de publiekslieveling van de expositie ‘Picasso aan Zee’.
De houding ‘ik zoek niet, ik vind’ is zeker niet passief. Het is juist een actieve houding: je gaat eropuit, je staat open voor je omgeving, je kijkt naar de vormen om je heen en je laat je innerlijke stem spreken. De dromen, de verlangens, de angsten die binnen in je leven, vind je terug in de vormen om je heen.
Een begenadigd kunstenaar als Picasso wist die dromen ook tot uitdrukking te brengen door de bestaande objecten opnieuw vorm te geven. Wij kunnen ons laten verrassen en inspireren door Picasso’s werk. Kijk als Picasso; zoek niet, vind.
Afbeeldingen van boven naar beneden:
– Boomstronk in het Haagse Bos
– Visage de femme, 1962, fragment van een baksteen, kunstwerk uit de Nationale Collectie nagelaten door het Nationale Museum Picasso op 12 November 1990 voor het Museum voor Schone Kunsten Calais, photo (c) RMN-Grand Palais (musée Picasso de Paris)/ Gérard Blot
– La Chèvre, 1950, Bronze, Coll. Musée national Picasso, PAris, photo (c) RMN-Grand Palais (musée Picasso de Paris)/ Gérard Blot
No comment yet, add your voice below!