Darling

Als ik een lezing voorbereid, breekt onherroepelijk het moeilijke moment aan dat in elk scheppingsproces voorbijkomt: kill your darlings. Ik moet schrappen. Mijn lezingen zijn altijd breed van opzet, met veel onderwerpen die me lief zijn en waar ik graag over wil vertellen. Maar om de lezing een acceptabele lengte te geven en om de lijn van mijn hoofdverhaal te behouden, moeten er altijd een paar van die leuke onderwerpen worden afgestoten.

Gelukkig hoef ik mijn darlings niet helemaal uit te schakelen; ik kan ze altijd onderbrengen in een blog. Heel wat blogs uit het verleden zijn op die manier ontstaan; het zijn verhalen die niet (meer) in het grote verhaal van de lezing passen, maar die zeker de moeite van het vertellen waard zijn.

Dit blog is zo’n darling; een verhaal over een van de meest spraakmakende kunstwerken van de Brits/Nigeriaanse kunstenaar Yinka Shonibare. Ik schreef al eerder over hem, het is een kunstenaar vol verhalen. In mijn lezing Mee naar huis vertel ik aan de hand van het beeld Revolution Kid (Fox) uit 2012 over Shonibares liefde voor Vlisco-katoen, de stof die volgens hem een symbool is voor de wereldwijde verbindingen waarin we allemaal leven.

Een ander opzienbarend kunstwerk van Shonibare stond van 2010 tot 2012 in het hart van Londen in de openbare ruimte: Nelson’s ship in a bottle. Dit reusachtige schip-in-een-fles is een replica van het (in Engeland) beroemde vlaggenschip van Admiraal Nelson, waarmee hij in de beslissende slag bij Trafalgar in 1805 de Britse hegemonie over de wereldzeeën vastlegde. Brittania rules the waves begon bij dit schip.

Het schip van Shonibare is een exacte kopie van de HMS Victory in een schaal van 1 op 30. Met alles erop en eraan, kanonnen, zeilen, tuigage enzovoort, ligt het schip in een levensgrote glazen fles afgesloten met een kurk. Twee jaar lang pronkte het bovenop een van de sokkels op Trafalgar Square. Nelson keek als het ware vanaf zijn zuil neer op zijn eigen schip dat daar als souvenir was opgesteld.

Het meest in het oog springend van Nelson’s ship in a bottle is dat alle 37 zeilen gemaakt zijn van Vliscokatoen, Shonibare’s handelsmerk. ‘Afrikaanse’ katoen op het symbool van de Britse trots, dat ook nog eens als hebbeding voor de schoorsteenmantel staat opgesteld in het kloppend hart van het Britse nationale bewustzijn; hoe spraakmakend wil je het hebben?

Shonibare wil met zijn speelse en esthetische kunst het gesprek op gang brengen over de wereldwijde samenhang waarin we leven. In een filmpje op internet vertelt hij hoe zo’n gesprek zich ontspint. Tijdens een rit in een Londense taxi begint de chauffeur – die zijn standplaats heeft op Trafalgar Square – een obligaat gesprekje:
‘Wat voor werk doe je?’
‘Ik ben kunstenaar.’
‘Oh. Schilderijen?… Uhh… aquarellen of zo?’
‘Nee. Ken je Nelson’s ship in a bottle?’
‘Ja! Heb jíj dat gemaakt?!’
Door die enthousiaste reactie van de chauffeur komt het tot een echt gesprek.

Dit verhaal, deze ‘darling’, paste niet meer in mijn lezing. Ik heb het eruit gehaald en vertel het u hier in mijn blog. Maar in mijn lezing Mee naar huis passeren nog veel meer verhalen de revue over vijftien kunstwerken op de expositie EIGEN+BEELD. Elk verhaal is een darling van me en daarvoor geldt: share your darlings.

De eerstvolgende lezing is op maandag 9 november tussen de beelden van de expositie in de grote zaal van het museum. Voor deze lezing is het museum speciaal opengesteld van 10.00 tot 13.00 uur. Aanvang lezing: 11.00 uur. Aanmelden via museum Beelden aan Zee.